Zoeken

Roofs 2019-12-52 Lichte kerkdakconstructie voorzien van nieuwe dakbedekking

Dak van het Jaar 2019

Onlangs heeft Verkoelen Weert een ­intensief project afgerond: de dakrenovatie van de Sint-Josephkerk in Heerlen. Doordat het dak maar ­ weinig belast mocht worden, heeft men er ruim een half jaar over gedaan om de dakbedekking van het dak volledig te vervangen.

Tekst: Edwin Fagel

De Sint-Josephkerk is een Rooms-Katholieke kerk in Heerlen. Het is in 1957 gebouwd ter vervanging van een eerder kerkgebouw uit 1917. De bouw van deze eerdere kerk (ontworpen door Jos Seelen) vond ongeveer tegelijkertijd plaats met de bouw van de eerste mijnwerkerswoningen. Door almaar toenemende mijnschade was sloop in 1957 noodzakelijk. Voorafgaand aan de sloop werd in datzelfde jaar, naast het oude bouwwerk, een nieuw kerkgebouw ontworpen door de architect Jozef Fanchamps, die vele andere kerkgebouwen in de provincie Limburg heeft ontworpen.

Het huidige kerkgebouw is een zaalkerk met een gebogen dak en bestaat uit een betonskelet met invulling van Kunradersteen. Aan de noordoostzijde staat een betonnen klokkentoren met een plat dak. De naastgelegen pastorie aan de zuidoostzijde is nog het originele gebouw uit 1917. De kerk is beschermd als Rijksmonument.

Zowel de gevel als de kerkklok, de in totaal 380 kerkramen en de daken waren na ruim zestig jaar aan renovatie toe. Zo werd o.a. het betonrot hersteld, de ramen opnieuw gekit en ook de dakbedekking werd vervangen. Uitgangspunt van de dakrenovatie was dat de uitstraling van het dak onveranderd zou blijven. Dus geen isolatielaag, geen ander type dakbedekking en geen andere toevoe­gingen. Bij de dakrenovatie (bijna 2000 m²) is daarom ­hetzelfde type dakbedekking toegepast als oorspronkelijk was gebruikt: een bitumineuze dakbedekking. Gekozen is voor de toepassing van de Derbigum SPFR. De uitdaging bij dit dak was met name de beloopbaarheid van het dak, die is vervaardigd uit houtvezelcement platen. Dit had gevolgen voor zowel de voorbereiding als de uitvoering.

Techniek

De ondergrond van het dak bestaat uit vezelcement platen. Om te bepalen welke belasting het dak zou aankunnen, is door het dakdekkersbedrijf een monster uit het dak genomen (1x1 meter). Hier heeft men vervolgens een zogeheten stootbelastingsproef op uitgevoerd. Dit houdt in dat een stootlichaam (een gevulde, leren zak) van 50 kg vanaf een hoogte van 0,7 meter op het dak is laten vallen. Hieruit bleek dat het dak maar weinig belasting aan zou kunnen. Extra toevoegingen, zoals een isolatielaag of zonne­panelen waren sowieso uit den boze, en het was ook niet mogelijk om tijdens de vervanging van de waterdichte laag de materialen op het dak te plaatsen. Via de zijvleugels van het ronde dak moesten de materialen naar het dak worden getransporteerd. Men kon hooguit met twee personen tegelijk op het dak aanwezig zijn en de dakmaterialen moesten daarom één voor één worden aangevoerd.

Dit leidde ertoe dat de werkzaamheden moesten worden uitgevoerd door een ploeg van maximaal drie personen, waarbij er twee zich op het dak bevonden en de derde assistentie verleende. De dakrollen en andere materialen moesten één voor één naar boven worden gebracht. Het werd daardoor een langlopend project: de werkzaam­heden begonnen in mei van dit jaar en werden medio november afgerond. De dakbedekking is vervolgens op de traditionele manier, middels de brandmethode, aangebracht.

Esthetiek

Omdat het een gebogen dak betreft, is het ook een zichtdak: vanaf het maaiveld is het dakvlak zichtbaar en bepalend voor de uitstraling van het geheel. Zoals gezegd moest de dakrenovatie, naast een gegarandeerd waterdicht dak, leiden tot een resultaat waarin het kerkdak zo veel mogelijk de oorspronkelijke uitstraling zou behouden. Daarom is intensief samengewerkt met het in renovatie gespecialiseerde architectenbureau HVN Architecten bv. Bij de bouw van het oorspronkelijke dak is destijds een bitumineuze dakbedekking aangebracht. De bitumineuze dakbedekking van Derbigum had de gewenste uitstraling en bovendien alle gewenste technische kwaliteiten.

Duurzaamheid

De op dit werk toegepaste dakbedekking heeft een bewezen levensduur van 40 jaar en is recyclebaar. De dakbedekking heeft daarnaast een hoge mechanische weerstand en is UV-bestendig, wat inhoudt dat het maar weinig onderhoud nodig heeft.

Veiligheid

Tijdens de werkzaamheden heeft het hele werk in de steigers gestaan. Dit was nodig, omdat er verschillende partijen tegelijk aan de kerk bezig waren: naast de dakdekker ook bijvoorbeeld de betonreparateur, de schilder, de gevel­restaurateur, etc. Op deze manier was te allen tijde voorzien in een veilige werkpraktijk. Wat betreft de onderhoudsfase is er voor het dak geen aparte (permanente) veiligheidsvoorziening geplaatst. Voor eventueel dakonderhoud of -reparatie zal dus een incidentele oplossing moeten worden toegepast, zoals een hoogwerker.

Samenwerking

Zoals gezegd is voortdurend intensief overleg geweest met de opdrachtgever, restauratie-architect en de andere op het werk aanwezige bouwpartijen. Op deze manier zijn de werkzaamheden goed verlopen. Het werk is medio november naar tevredenheid van de opdrachtgever afgerond. ?

  • Opdrachtgever: Kerkbestuur RK Parochie Sint-Joseph, Heerlen
  • Renovatie-architect en opzichter: HVN Architecten bv, Maastricht
  • Dakdekker: Verkoelen Dakspecialisten Vlakke Daken bv, Weert
  • Leverancier dakbedekking: Derbigum, Breda